Czyny nieuczciwej konkurencji, nieuczciwe praktyki rynkowe i co jeszcze? Jeśli śledzisz moje wpisy, to z pewnością zauważyłaś, że regulacji które wpływają na Twój biznes (a nawet biznesik*) online jest całkiem sporo. Ostatnio wspominałam o nieuczciwej konkurencji w kontekście reklamowania swoich produktów i usług. Tam dobrem chronionym był m. in. interes publiczny oraz interes innych przedsiębiorców. Tymczasem jeśli chodzi o nieuczciwe praktyki rynkowe, musimy skupić się przede wszystkim na interesie konsumentów.

Nieuczciwe praktyki rynkowe – czym są?

Zacznijmy od podstaw.

Kiedy można przyjąć, że coś jest sprzeczne z dobrymi obyczajami? O takiej sprzeczności można mówić wówczas, gdy przedsiębiorca łamie normy moralne i zwyczajowe jakie powinien przestrzegać w swojej działalności gospodarczej. Każde zachowanie, które dla uczestnika obrotu gospodarczego zdaje się być niewłaściwe, godzące w powszechne normy, może być uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami.

Co istotne, nieuczciwe praktyki dotyczą także sytuacji już po sprzedaży produktu (po zawarciu umowy). W tę kategorię wpadają zatem także nieprawdziwe informacje odnośnie zasad odstąpienia od umowy czy reklamacji towaru.

Nieuczciwe praktyki wprowadzające w błąd

Do szczególnej kategorii nieuczciwych praktyk zalicza się nieuczciwe praktyki wprowadzające w błąd. Za takie uznaje się działania lub zaniechanie, które w jakikolwiek sposób powodują lub mogą spowodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji, której inaczej by nie podjął.

Mowa zatem przede wszystkim o rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji, ale też przedstawianiu prawdziwych informacji w sposób mogący wprowadzać w błąd. Bardzo ważnym jest aby nie narażać się na ryzyko zarzutów o stosowaniu nieuczciwych praktyk. Z tego względu tak istotnym jest rzetelny i oddający rzeczywistość opis oferowanych produktów. Jako formę wprowadzania w błąd można uznać np. przedstawienie produktu w określonym kontekście/sytuacji, która może tworzyć przeświadczenie, iż produkt ten nadaje się do określonych celów, gdy w rzeczywistości tak nie jest.

Bardzo ważnym jest także prawidłowe opisanie procedury sprzedażowej oraz praw i obowiązków konsumenta. To samo dotyczy praw i obowiązków sprzedawcy. Wszelkie prawa i obowiązki klienta powinny zostać opisane w przejrzysty i łatwy do zrozumienia sposób. Pamiętaj, że wszystkie niejasne opisy w regulaminie sprzedaży interpretuje się na korzyść Twojego klienta.

Przykłady nieuczciwych praktyk wprowadzających w błąd znajdziecie w ustawie.

Agresywna praktyka rynkowa

Pamiętaj, że nie tylko Twoje działania podlegają ocenie pod kątem zgodności z przepisami prawa. Liczy się także to czego nie zrobisz. Każde pominięcie informacji ważnych dla podjęcia decyzji przez klienta ocenia się pod kątem nieuczciwych praktyk zakazanych ustawą.

Odrębną kategorię wśród naruszeń polegających na działaniu lub zaniechaniu są tzw. agresywne praktyki rynkowe

Za niedopuszczalny nacisk uważa się każdy rodzaj wykorzystania przewagi wobec klienta. Chodzi m.in. o użycie lub groźbę użycia przymusu fizycznego lub psychicznego. Konsekwencją tego przymusu musi być znaczne ograniczenie zdolności podjęcia świadomej decyzji dotyczącej umowy.

Przykłady takich praktyk znajdziecie w ustawie.

Odpowiedzialność cywilna i karna za nieuczciwe praktyki

Za stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych grozi odpowiedzialność cywilna i karna. Roszczenia w postępowaniu cywilnym przysługują przede wszystkim konsumentom. Powództwo może zostać wytoczone także m.in. przez rzecznika konsumentów. W takiej sytuacji sąd może zakazać stosowania praktyki oraz nakazać usunięcia jej skutków. Może także zasądzić odszkodowanie na rzecz konsumenta oraz nakazać uiszczenia określonej kwoty na cel społeczny.

Za stosowanie agresywnej praktyki rynkowej można także odpowiadać karnie, ponieważ takie działanie jest wykroczeniem. Tu również obowiązuje sankcja finansowa czyli grzywna.

Podsumowując powyższe. Co należy zrobić, aby uniknąć stosowania zakazanych praktyk? Trzeba bardzo skrupulatnie opisywać swoją ofertę. Reklama powinna być przemyślana, a produkty i usługi przedstawione w przejrzysty i dokładny sposób. Warunki sprzedaży muszą uwzględniać prawa konsumentów i być po prostu uczciwe.

Czy któreś z zagadnień dotyczących nieuczciwych praktyk rynkowych jest dla Was niejasne? Dajcie znać w komentarzach, spróbuję je dla Was rozwikłać. 🙂

* Mowa o działalności nierejestrowanej, tzw. działalności na próbę 🙂